XIV międzynarodowa konferencja z cyklu Przedsiębiorstwo w globalnej gospodarce
Warszawa 21 marca 2024 r.
dr Anna Zarzycka
Sprawozdanie
z XIV konferencji z cyklu
„Przedsiębiorstwo w globalnej gospodarce” pt.
State Owned Enterprises (SOE) we współczesnej gospodarce –
nowy fenomen czy zwrot ku przeszłości
(zorganizowanej przez Instytut Rynków i Konkurencji, KNoP, SGH w dniu
21 stycznia 2022r, godz.10.00-16.00.)
Temat został zainicjowany przez Prof. Małgorzatę Poniatowską – Jaksch z zespołem Zakładu Konkurencyjności Przedsiębiorstwa Międzynarodowego, funkcjonującego w ramach Instytutu.
Celem konferencji było:
- Zidentyfikowanie czynników wpływających na rozwój i funkcjonowanie State Owned Enterprises (SOE) - w różnych krajach, sektorach gospodarki oraz w wybranych systemach gospodarczych.
- Określenie zmian zachodzących obecnie w przedsiębiorstwach z kapitałem państwowym (SOE) oraz ich determinant ze szczególnym uwzględnieniem tendencji w zakresie ESG i CSR.
State Owned Enterprises (SOE) zgodnie z definicją OECD to każdy podmiot uznany przez prawo krajowe za przedsiębiorstwo, w którym państwo ma własność. Do SOE zaliczane są wszystkie przedsiębiorstwa, które są pod kontrolą państwa, tzn. jest ono właścicielem większości udziałów z prawem głosu lub w inny sposób sprawuje nad nim równoważny stopień kontroli.
We wprowadzeniu do konferencji podjęta została kwestia własności jako kategorii ekonomicznej, o której warto mówić ze względu na pewne niedoskonałości własności państwowej w Polsce, co przejawia się wyraźnym oddzieleniem jej od zarządzania. Przyczynkami poszukiwania nowych rozwiązań w tym obszarze są: potrzeba ciągłej budowy ustroju od strony społeczno-ekonomicznej, nadmierne hołubienie wolnego rynku i prywatyzacji, świat finansów i kryzysy, rewolucja informacyjna i cyfrowa.
Omówiona została kwestia własności w kilku kontekstach:
- własność czyjaś vs niczyja,
- dominacja własności czyjeś (publiczna a prywatna, w sensie ekonomicznym i prawnym),
- triada własności: posiadanie, użytkowanie/dostęp, rozporządzanie,
- interes jako nieodłączny aspekt własności, ograniczenia prawne,
- własność jako filar ustroju,
- podejmowanie ryzyka a odpowiedzialność za skutki,
- własność publiczna a kwestie polityczne.
W dalszej części problematyka konferencji skupiła się na trzech obszarach (w ramach paneli, z których dwa pierwsze miały charakter teoretyczny, a trzeci praktyczny):
- State Owned Enterprises (SOE) w różnych systemach gospodarczych: motywy, różnice, kierunki rozwoju
W panelu zwrócono uwagę na:
- ponowne zainteresowanie problematyką ze względu na: kryzys finansowy w latach 2008/2009, pandemię covid, wojnę na Ukrainie, kryzys energetyczny;
- SOE jako trudne pole badań ekonomicznych od strony metodologicznej oraz wnioskowania z powodu: problemów z wyodrębnieniem i definiowaniem, zróżnicowaniem obecności i funkcji SOE w skali świata;
- trzy nurty badań: formalny (statystyki, dokumenty), stan faktyczny, podejście normatywne (jak powinno być, zależność od systemu gospodarczego);
- funkcje spełniane przez SOE w różnych sytuacjach: rynkowa, fiskalna, rozwojowa, socjalna, strategiczna, drapieżcza (przedsiębiorstwa państwowe jako źródła renty politycznej);
- SEO jako grupa bardzo heterogeniczna (ze wskazaniem na takie kraje jak: USA, Chiny, Niemcy czy Polskę);
- Chiny jako ewenement na skalę światową, a przedsiębiorstwa państwowe z tego kraju przykładem dynamicznej ekspansji zagranicznej (sterowanej politycznie) i wpływu na gospodarkę światową;
- Chińskie SOE jako duże przedsiębiorstwa (narodowe czempiony aktywne w skali międzynarodowej) o złożonej nieprzejrzystej strukturze, różnie zarządzane, kontrolowane przez centralną instytucję, heterogeniczne sektorowo, linia pomiędzy biznesem a polityką zatarta;
- Specyfikę ich ekspansji zagranicznej: wzrost eksportu poprzez zaniżony kurs walutowy, duża dynamika inwestycji zagranicznych, dominacja fuzji i przejęć, kierunki: Azja, Europa, Ameryka Płn.;
- SOE w gospodarce niemieckiej: skrót nielubiany i rzadko stosowany, ważny jest udział państwa, stabilny podział sektorowy (wydobywczy, transport, energia, usługi publiczne, finanse), regionalny charakter tych firm ze względu na podział kraju na landy.
- Zarządzanie i nadzór właścicielski w State Owned Enterprises (SOE) w kierunku ESG (Environmental, Social and Governance)
W niniejszym panelu podjęte zostały następujące kwestie:
- Kontekst regulacyjny dotyczący ESG (unijny) nałożony na SOE w zakresie raportowania i zarządzania ryzykiem;
- Interesariusze przedsiębiorstwa (w tym Skarb Państwa, urzędnicy-jako kanał transmisyjny);
- Relacje pomiędzy interesem publicznym a celami biznesowymi (w szerokim kontekście), jako dwie kategorie niejednoznaczne;
- Rady Nadzorcze jako fasadowe, przyszłościowe koncepcje RD.
- Transparentność, efektywność i społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) w zarządzaniu State Owned Enterprises (SOE) - najlepsze praktyki
Sesja dotyczyła różnych praktycznych aspektów funkcjonowania SOE, w tym: efektywności, nadzoru, otoczenia instytucjonalnego, umiędzynarodowienia. Praktycy wypowiadali się na temat kultury organizacyjnej, bezpieczeństwa strategicznego, zmian w ładzie korporacyjnym.
Na zakończenie konferencji Pan Prof. Roman Sobiecki dokonał podsumowania, zwracając uwagę na to, że temat jest wart dyskusji, a zwłaszcza na różnicę poglądów.
PATRONAT HONOROWY
State Owned Enterprises (SOE) we współczesnej gospodarce - nowy fenomen czy zwrot ku przeszłości
XIV międzynarodowa konferencja z cyklu Przedsiębiorstwo w globalnej gospodarce
Warszawa 21 marca 2024 r.
CEL KONFERENCJI
Identyfikacja czynników wpływających na rozwój i funkcjonowanie State Owned Enterprises (SOE):
- w różnych krajach;
- w różnych sektorach gospodarki;
- w wybranych systemach gospodarczych.
Określenie zmian zachodzących obecnie w przedsiębiorstwach z kapitałem państwowym (SOE) oraz ich determinant ze szczególnym
uwzględnieniem tendencji w zakresie ESG i CSR.
State Owned Enterprises (SOE) zgodnie z definicją OECD to każdy podmiot uznany przez prawo krajowe za przedsiębiorstwo, w którym państwo ma własność. Do SOE zaliczane są wszystkie przedsiębiorstwa, które są pod kontrolą państwa, tzn. jest ono właścicielem większości udziałów z prawem głosu lub w inny sposób sprawuje nad nim równoważny stopień kontroli.
ZAGADNIENIA PORUSZONE PODCZAS KONFERENCJI
SESJA I. STATE OWNED ENTERPRISES (SOE) W RÓŻNYCH SYSTEMACH GOSPODARCZYCH: MOTYWY, RÓŻNICE, KIERUNKI ROZWOJU
- Czy możliwe jest efektywne realizowanie celów biznesowych w warunkach spełnienia oczekiwań politycznych i społecznych stawianych przed SOE?
- Jakie są różnice i podobieństwa w rozwoju SOE w odmiennych systemach gospodarczych?
- Przed jakimi wyzwaniami i zagrożeniami stoją SOE w procesie ekspansji zagranicznej? Jakie są podobieństwa i różnice z perspektywy kraju macierzystego i goszczącego?
SESJA II. ZARZĄDZANIE I NADZÓR WŁAŚCICIELSKI W STATE OWNED ENTERPRISES (SOE) W KIERUNKU ESG (ENVIRONMENTAL, SOCIAL AND GOVERNANCE)
- W jaki sposób różne grupy interesariuszy przedsiębiorstwa wpływają na konkurencyjność SOE?
- Jakie są konsekwencje udziału kapitału państwowego w odniesieniu do charakteru ładu korporacyjnego w SOE?
- Czy fakt udziału państwa w strukturze właścicielskiej ma istotny wpływ na transformację środowiskową SOE? Jeśli tak, to na czym on polega?
SESJA III. TRANSPARENTNOŚĆ, EFEKTYWNOŚĆ I SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU (CSR) W ZARZĄDZANIU STATE OWNED ENTERPRISES (SOE) - NAJLEPSZE PRAKTYKI
- Czy, a jeśli tak to w jaki sposób rozwiązania instytucjonalne mają wpływ na osiąganie przez SOE wysokiej pozycji konkurencyjnej na rynku?
- W czym się przejawia społecznie odpowiedzialny biznes w praktyce SOE?
- Jakie jest miejsce zrównoważonego rozwoju w działalności SOE?
Jakie są motywy i kierunki geograficznej ekspansji polskich SOE?
INFORMACJE ORGANIZACYJNE ORGANIZATOR
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Instytut Rynków i Konkurencji
ul. Madalińskiego 6/8
02-568 Warszawa
Tel.: 22 564 9237, 22 564 9234
e-mail: mariusz.sagan@sgh.waw.pl
https://www.sgh.waw.pl/knop
Zgłoszenie udziału w konferencji (z referatem): do 18 marca 2024 r.
Nadesłanie referatu: do 30 kwietnia 2024 r.
Dokonanie opłaty konferencyjnej: do 18 marca 2024 r.
Formularz zgłoszeniowy
Koszt uczestnictwa w formie stacjonarnej: 500 zł
Opłata obejmuje:
- udział w konferencji;
- opublikowanie rozdziału w monografii naukowej w Oficynie Wydawniczej SGH;
- materiały konferencyjne.
Koszt uczestnictwa w formie online: 300 zł
Opłatę należy wnieść na konto:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Al. Niepodległości 162, 02 - 554 Warszawa
PLN: 30 1240 1040 1111 0010 7521 7506
z dopiskiem „nazwisko i imię uczestnika” i nazwą Konferencji „State Owned Enterprises
Pracownicy, doktoranci, studenci SGH - udział darmowy
MIEJSCE KONFERENCJI
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
sala 1B, bud. C
al. Niepodległości 128
02-554 Warszawa
RADA PROGRAMOWA
dr hab. Roman Sobiecki, prof. SGH - przewodniczący
prof. dr hab. Maria Aluchna, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
prof. dr hab. Maciej Bałtowski, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
prof. dr hab. Katarzyna Szarzec, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
dr hab. Leszek Bohdanowicz, prof. UŁ
dr hab. Jan Chadam, prof. UMCS
dr hab. Wanda Dugiel, prof. SGH
dr hab. Gabriel Główka, prof. SGH
dr hab. Inż. Małgorzata Jaworek, prof. UMK
dr hab. Piotr Kozarzewski, prof. UMCS
dr hab. Magdalena Mikołajek-Gocejna, prof. SGH
dr hab. Teresa Pakulska, prof. SGH
dr hab. Małgorzata Poniatowska-Jaksch, prof. SGH
dr hab. Igor Postuła, prof. UW
dr hab. Ewelina Szczech-Pietkiewicz, prof. SGH
KOMITET ORGANIZACYJNY
dr Mariusz Sagan – przewodniczący
dr hab. Dorota Ciesielska-Maciągowska, prof. SGH
dr hab. Małgorzata Poniatowska-Jaksch, prof. SGH
dr hab. Teresa Pakulska, prof. SGH
dr Katarzyna Bentkowska
dr Joanna Korpus
dr Anna Zarzycka
mgr Arkadiusz Zalewski
Ilona Jastrzębska