Badania naukowe prowadzone przez pracowników Katedry Filozofii

Katedra Filozofii prowadzi badania naukowe dotyczące zagadnień z różnych dziedzin filozofii, a także obszarów problemowych wspólnych dla filozofii i nauk o polityce.

W przeszłości okazją do integracji zróżnicowanej problematyki badawczej były badania zespołowe podejmowane z myślą o poszukiwaniu jednolitej zasady interpretacyjnej rozmaitych zagadnień filozoficznych. Prace prowadzone były wpierw w ramach programu tzw. badań własnych, a po jego likwidacji - w ramach badań statutowych. W latach dziewięćdziesiątych XX w. osią organizującą różnorodne problemy badawcze była filozoficzna idea racjonalności. W okresie późniejszym prace badawcze w Katedrze Filozofii ogniskowały się wokół problematyki moralnej (w tym etyki gospodarczej) oraz zjawiska intersubiektywności.

Obecnie prowadzone są badania indywidualne łączące zagadnienia filozoficzne z problematyką nauk o polityce, w tym: z zakresu teorii politycznych, feminizmu, argumentacji, dezinformacji i propagandy.

Badania statutowe
  • 2014-2020 Intersubiektywność. Źródła, struktury, funkcje.
    Przedmiotem badań było zjawisko intersubiektywności ujmowane z perspektywy filozofii oraz teorii polityki. W ramach projektu podejmowano analizy różnego typu struktur budujących intersubiektywność. Tematy badań indywidualnych obejmowały m.in: pojęcie wartości i jego historyczny rozwój, zagadnienie dychotomii fakty-wartości, pojęcie egoizmu i jego znaczenie w ekonomii, pojęcie porządku (ordo) w kontekście stosunków polityczno-ekonomicznych, teorie uzasadniania w kontekście analizy sporów i barier w interpersonalnej komunikacji, moralne problemy w relacjach miedzy płciami, zjawisko propagandy politycznej i dezinformacji w oficjalnym i nieoficjalnym obiegu komunikacyjnym, pojęcie tożsamości i różnorodności w kontekście wielokulturowego społeczeństwa, zagadnienie etnocentryzmu i warunków dla dialogu międzykulturowego w kontekście zjawiska migracji.
  • 2013 Działanie moralne - uwarunkowania, motywy, racje
    Celem badania była analiza warunków moralnego działania, m.in. motywacji i uzasadnień leżących u podstaw działania, na podstawie wybranych koncepcji filozoficznych, dawniejszych i współczesnych. Podjęte w ramach badań kwestie dotyczyły m.in.: specyfiki motywów moralnych, uzasadniania przekonań moralnych, sposobów, w jakie motywy moralne kształtują działanie, relacji między jednostką a wspólnotą.
  • 2012 Współczesne koncepcje i problemy etyczne
    Przedmiotem badań były koncepcje etycznego działania rozwijane w drugiej połowie XX wieku. Podejmowane analizy obejmowały m.in.: rozwój historyczny takich koncepcji w kontekście wpływowych klasycznych teorii etycznego działania, koncepcje etycznego działania, problematykę obowiązywania i uzasadniania norm moralnych.
  • 2010-2011 Uzasadnienie etyki biznesu. Perspektywa humanistyczna
    Badania stanowiące kontynuację projektu realizowanego w Zakładzie Filozofii w 2008 r. Zostały podjęte w celu wypracowania teoretycznego i praktycznego modelu uprawiania etyki biznesu bazującego na refleksji humanistycznej i formującego postawy wrażliwości etycznej ludzi biznesu. Podejmowane tematy badawcze obejmowały m.in.: społeczne aspekty podejmowania decyzji w życiu gospodarczym, etykę odpowiedzialności w kontekście problematyki życia gospodarczego, analizę misji uniwersytetów pod kątem przemian etosu, kodeksów dobrych obyczajów i praktyk, zagadnienie prywatności w świetle technologii informacyjnych, problematykę szczęścia w kontekście oceny kapitalizmu wolnorynkowego.
Badania własne

W pierwszej dekadzie XXI w. pracownicy Katedry Filozofii prowadzili badania własne w następującym zakresie:

Dr hab. Justyna Nowotniak-Poręba, prof. SGH, prowadziła badania nad problemem zmysłowości w koncepcji Immanuela Kanta.

Dr hab. Grzegorz Szulczewski, prof. SGH, zajmował się przede wszystkim problematyką etyki gospodarczej oraz etyki biznesu - w szczególności z perspektywy rozważań nad pojęciem racjonalności oraz zagadnień etyki dyskursu. Podejmował też prace badawcze nad kwestią rozumienia polityki w koncepcji Martina Heideggera.

Prace badawcze dr. hab. Jacka Ziobrowskiego, prof. SGH, dotyczyły przede wszystkim koncepcji Ludwiga Wittgensteina. Podejmował również badania nad kulturą i systemem politycznym Szwajcarii.

.