Analiza dynamicznych modeli oligopolu z ograniczoną racjonalnością konsumentów

Dominującym założeniem w literaturze ekonomii neoklasycznej jest racjonalność konsumentów na rynku. Oznacza ono, że konsument stojąc przed decyzją zakupową, zawsze wybiera opcję maksymalizującą jego zadowolenie. Dokonuje wyboru, przyjmując i w pełni rozumiejąc charakterystyki oferowanego produktu, natomiast w sytuacji gdy nie ma kompletnej informacji o  produkcie, jest w stanie wykonać skomplikowane procedury wnioskowania statystycznego i na ich podstawie dokonać optymalnego wyboru. Jak pokazują jednak badania empiryczne, ludzie podejmują decyzje zakupowe na podstawie nie obiektywnych przesłanek, lecz fragmentów wiedzy, często zebranych z własnych doświadczeń bądź od bliskich osób. Wnioskowanie zaś dokonywane jest nie na podstawie obiektywnej statystyki, lecz przez odniesienie do kilku zebranych danych w sposób bardzo uproszczony.

Przez dziesięciolecia w analizie modeli opisujących interakcje na rynku oligopolistycznym, czyli w sytuacji gdy na rynku jest niewiele firm mających istotny wpływ na jego kształtowanie, dominowało założenie o racjonalności konsumentów. Behawioralne zachowania konsumentów dają jednak podstawy do pojawiania się takich zjawisk, jak świadome wybieranie gorszych i droższych produktów, istnienie szarlatanów, kampanie informacyjne czy różne ceny produktów o identycznych charakterystykach. 

Celem projektu jest próba włączenia do klasycznych modeli oligopolistycznych aspektu odejścia od założenia racjonalności konsumentów i analiza wynikających z tego działania rezultatów. W szczególności podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób firmy mogą wykorzystywać brak racjonalności konsumentów oraz jak wpływa to na ceny i jakość oferowanych przez nie produktów przy zmiennych w czasie doświadczeniach i gustach konsumentów? Ponadto określenie straty dla konsumentów w wyniku ich nieracjonalności pozwoli na dokonanie weryfikacji możliwości i zakresu interwencji publicznej w celu zwiększenia świadomości o nabywanym produkcie dzięki np. agencjom ratingowym czy certyfikatom jakości.

Przeprowadzona analiza będzie miała charakter teoretyczny przez modelowanie matematyczne przy użyciu narzędzi z zakresu teorii gier. Możliwe będzie również ukazanie bardziej zbliżonych do rzeczywistości interakcji rynkowych. Stanowić ona będzie podstawę do bardziej aplikacyjnych modeli i badań empirycznych w tym zakresie. 
 

Kierownik projektu:
Bartłomiej Paweł Wiśnicki
Wartość projektu:
109 812 PLN
Instytucja finansująca:
NCN
Data realizacji:
Marzec 2018 - Marzec 2021
Kategoria według klasyfikacji Web of Science: Economics :
Economics
Jednostka organizacyjna:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie » Kolegia » Kolegium Analiz Ekonomicznych
.