Instytucje rynku pracy a cykl koniunkturalny: rola zagregowanego popytu

Panuje powszechna zgoda wśród ekonomistów, że instytucje rynku pracy w istotny sposób determinują jego dynamikę. Wpływając na decyzje firm o zatrudnianiu oraz decyzje gospodarstw domowych o podaży pracy, a w konsekwencji na stopy kreacji i destrukcji miejsc pracy, instytucje te oddziałują na zagregowany poziom zatrudnienia, poziom płac, pozapłacowe koszty pracy, a w rezultacie także na poziom najważniejszych zmiennych makroekonomicznych, takich jak produkcja, konsumpcja, inwestycje oraz inflacja.

Wpływ instytucji rynku pracy na cykl koniunkturalny został w ostatnich latach dogłębnie przebadany, zarówno empirycznie, jak i na gruncie formalnych modeli głęboko zakotwiczonych w teorii ekonomii. Niemniej jednak, co może być zaskakujące, mało uwagi poświęcono wpływowi instytucji rynku pracy na indywidualne ryzyko dotykające heterogeniczne gospodarstwa domowe i na powiązany z nim motyw przezornościowy kształtujący ich decyzje. Ponieważ motyw ten jest kluczowym wyznacznikiem podejmowanych przez gospodarstwa domowe decyzji o konsumpcji i oszczędnościach, można także spodziewać się jego wpływu na zagregowany popyt oraz w warunkach sztywności cenowych na produkcję.

Wspomniana luka w literaturze wynika z faktu, że analiza heterogenicznych wyborów w cyklu koniunkturalnym nie jest możliwa w ramach standardowych modeli makroekonomicznych, w tym modeli klasy DSGE. Modele te, będące podstawowym narzędziem wykorzystywanym w badaniach makroekonomicznych, opierają się na założeniu o kompletnych rynkach, dzięki czemu gospodarstwa domowe mogą się ubezpieczyć od indywidualnego ryzyka. W rezultacie status na rynku pracy (zatrudnienie a bezrobocie) nie przekłada się na wydatki, co ułatwia agregację i pozwala prowadzić analizę w ramach modelu z reprezentatywnym agentem.

Najnowsze badania pokazują, że heterogeniczność gospodarstw domowych i zmienne w czasie nierówności przynoszą jednak istotne efekty na poziomie zagregowanym. Jednocześnie postęp w metodach obliczeniowych i numerycznych pozwolił uchylić założenie o kompletnych rynkach finansowych. Otwiera to pole do rygorystycznych analiz poświęconych interakcjom instytucji rynku pracy z motywami przezornościowymi gospodarstw narażonych na ryzyko utraty pracy. Celem projektu  jest analiza wpływu instytucji rynku pracy na zagregowany popyt według następującego kanału: zmiany w tych instytucjach wpływają na popyt na pracę i jej podaż, kształtując przepływy na rynku pracy, co modyfikuje poziom ryzyka utraty pracy, przeciw któremu pojedynczy pracownicy nie mogą się w pełni ubezpieczyć. Zmiana tego ryzyka wpływa z kolei na motyw przezornościowy oszczędzania, a w konsekwencji przekłada się na zagregowany popyt oraz poziom produkcji.

Poprzez uwzględnienie niedawno rozwiniętych metod obliczeniowych projekt ma na celu włączenie tego intuicyjnego mechanizmu do modeli cyklu koniunkturalnego, aby ponownie ocenić wpływ instytucji rynku pracy na skutki wahań zagregowanego popytu i jego stabilizację. Jeżeli zgodnie z postawionymi hipotezami badawczymi kanał oddziaływania instytucji na motyw przezornościowy okaże się wystarczająco silny, niniejszy projekt może doprowadzić do zmiany konsensusu panującego w literaturze, która do tej pory nie uwzględniała heterogeniczności gospodarstw domowych, a przynajmniej może zmienić jej implikacje ilościowe. Innymi słowy, przez uwzględnienie interakcji pomiędzy instytucjami rynku pracy a implikacjami heterogeniczności gospodarstw domowych na zagregowany popyt autorzy chcą rzucić nowe światło na ocenę i projektowanie polityk rynku pracy. 

Kierownik projektu:
prof. dr hab. Marcin Kolasa
Wartość projektu:
351 360 PLN
Instytucja finansująca:
NCN
Data realizacji:
Styczeń 2019 - Styczeń 2022
Kategoria według klasyfikacji Web of Science:
Economics
Jednostka organizacyjna:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie » Kolegia » Kolegium Analiz Ekonomicznych
.