Cel badania
Celem badania jest weryfikacja czy w polskim porządku prawnym i w otoczeniu instytucjonalnym występują przeszkody, które zasadniczo opóźniają wdrażanie takich inicjatyw. Zakładając twierdzącą odpowiedź na powyższe pytanie, zespół planuje opracowanie katalogu tych przeszkód oraz rekomendacji, których wdrożenie usprawni proces powstawania wspólnot energetycznych w Polsce. Dodatkowo opracowany zostanie katalog źródeł i instrumentów finansowania dostępnych dla spółdzielni energetycznych.
Opis badania
Energetyka obywatelska (EO) to model, w którym obywatele są zaangażowani w wytwarzanie, dystrybucję i zużycie energii. Biorąc pod uwagę definicję „spółdzielni energetycznej” (art. 2 p. 33a ustawy z 20 lutego 2015r. o odnawialnych źródłach energii, Dz.U.2023.1436) obecnie w kraju działa tylko 21 spółdzielni energetycznych (w Danii 2,5tys.).
Rozwój EO jest hamowany przez wiele barier, tj.:
- Nadmierne i niespójne regulacje. Funkcjonują cztery formy prawne EO: prosumencka, klastrowa, spółdzielnia energetyczna (SE) i obywatelska społeczność energetyczna (OSE). Regulacje są rozproszone i często niezgodne z dyrektywami UE.
- Przeregulowanie prowadzące do blokowania potencjału rozwojowego. Przykładowo, zgodnie z dyrektywą o obywatelskich wspólnotach energetycznych opłaty spółdzielni na rzecz operatora sieci (OSD) powinny być bliskie jego realnym - OSD zatrzymuje aż 40% energii wyprodukowanej przez spółdzielnie, co znacznie ogranicza ich potencjał.
- Niewystarczające zachęty do tworzenia EO i przeszkody po stronie operatorów sieci. W latach 2015-2021 operatorzy wydali ponad 6 tys. odmów przyłączenia do sieci, w większości dotyczyło to OZE. Brakuje również spójnych kampanii informacyjnych i działań doradczych.
Rekomendacje:
- Ujednolicenie regulacji dotyczących EO. Wszystkie formy powinny być regulowane w jednym akcie prawnym, co ułatwiłoby ich praktyczne funkcjonowanie i ograniczało ryzyko prawne.
- Zmniejszenie obciążeń finansowych dla EO. Opłaty na rzecz OSD powinny być zbliżone do jego realnych kosztów.
- Usprawnienie procesu przyłączania do sieci. Operatorzy powinni być zobowiązani do wydawania decyzji o przyłączeniu w terminie 30 dni.
- Wprowadzenie spójnych kampanii informacyjnych i działań doradczych.
Kierownik zespołu
- Katarzyna Sobiech-Grabka
Członkowie zespołu
Projekt realizowany przez kierownika.
Mikroprojekt bezkosztowy