W ostatnich latach punkt ciężkości handlu i bezpieczeństwa światowego przeniósł się z regionu Atlantyku w region Pacyfiku. Wynika to z relatywnego wzrostu potęgi państw Pacyfiku w stosunku do reszty świata oraz potencjału konfliktów sąsiedzkich, regionalnych i globalnych mających źródło w tymobszarze . Istotnym czynnikiem dla tych zmian, ale i z nich wynikającym był amerykański zwrot ku Azji (pivot to Asia). Odpowiedź na ten proces Unii Europejskiej i państw członkowskich była relatywnie słaba zarówno wobec potencjalnych korzyści, jak i zagrożeń.
Badanie obejmuje współpracę Unii Europejskiej z wybranymi państwami Azji, które wykazały gotowość i zdolność do instytucjonalizacji współpracy. Są to państwa, które zainicjowały i współpracują z USA w budowie instytucji regionu Indo-Pacyfiku przede wszystkim w formule Demokratycznego Diamentu Bezpieczeństwa (Democratic Security Diamond, DSD), lecz także „azjatyckiego NATO” (Quadrilateral Security Dialogue, Quad).
DSD był inicjatywą japońską, obejmującą Japonię, Australię, Indie i USA. Polityka America first, neoizolacjonizm – wycofywanie się USA z zobowiązań, wytworzyło przestrzeń i potrzebę uzupełnienia współpracy w regionie o nowego „zachodniego” partnera. Klucz doboru partnerów współpracy (demokracje liberalne) jest szczególnie istotny wobec wyzwań regionalnych i globalnych ze strony Chin i Rosji (państw reprezentujących antytezę tych wartości). Jedynie taka instytucja (otwarta na powrót USA) jest zdolna sprostać wyzwaniom.
Badanie objęło: kontekst prawno-międzynarodowy współpracy, analizę poziomu powiązań gospodarczych (handlowych i inwestycyjnych) między Australią, Indiami i Japonią na tle ich powiązań z USA, Chinami i Rosją, analizę powiązań branżowych oraz obszarów współpracy i rywalizacji handlowej Unii Europejskiej z badanymi państwami. Pozwoliło to ocenić potencjał wykorzystania szans i sprostania zagrożeniom.
Badanie realizowane w ramach konkursu na Międzyuczelniane Granty Badawcze SGH - UEW.