Po ukończeniu liceum ogólnokształcącego w Lublinie i uzyskaniu tam świadectwa dojrzałości Eufemia Teichmann (mająca panieńskie nazwisko Wiechnik) rozpoczęła w 1956 r. studia na Wydziale Handlu Zagranicznego SGPiS. Ukończyła je w 1961 r., otrzymując dyplom magistra ekonomii. Stopień doktora nauk ekonomicznych uzyskała na tym samym Wydziale w 1968 r. za rozprawę pt. Wpływ rozmieszczenia produkcji eksportowej i masowo zużywającej surowce importowane na strukturę przestrzenną potrzeb przewozowych. Stopień doktora habilitowanego przyznano jej natomiast w 1976 r. na podstawie rozprawy pt. Koszt transportu w handlu międzynarodowym (ze szczególnym uwzględnieniem handlu zagranicznego Polski), opublikowanej nakładem SGPiS w 1975 r.
Przez wiele lat prof. Teichmann swoją działalność badawczą i dydaktyczną rozwijała pod opieką naukową nestora polskiej ekonomiki transportu międzynarodowego – prof. Ignacego Tarskiego, pracując w Katedrze Ekonomiki i Organizacji Transportu na Wydziale Handlu Zagranicznego SGPiS. Katedra ta w 1972 r. została przekształcona w Zakład Transportu Międzynarodowego, który funkcjonował w ramach Instytutu Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Handlu Zagranicznego. Ważną pracą naukową prof. Teichmann z tego okresu była zwłaszcza monografia pt. Kapitalistyczne przedsiębiorstwa spedycyjne: Wielkość, struktura, funkcjonowanie (SGPiS, Warszawa 1988), na podstawie której uzyskała tytuł profesora zwyczajnego. Była też wtedy współautorem kilku innych książek, podręczników lub skryptów z zakresu transportu i spedycji międzynarodowej oraz polityki transportowej, spośród których na szczególną uwagę zasługuje Polityka transportowa EWG – RWPG – Polska (PWE, Warszawa 1989).
W drugiej połowie lat osiemdziesiątych pełniła funkcję jednego z prodziekanów Wydziału Handlu Zagranicznego SGPiS, zajmując się współpracą międzynarodową tego Wydziału oraz jego kontaktami z praktyką gospodarczą.
W roku 1990 prof. Eufemia Teichmann została wybrana przez Kolegium Elektorów na stanowisko dziekana Wydziału Handlu Zagranicznego. Pełniła funkcje dziekańskie w latach 1990–1993 wraz z prodziekanami: prof. Markiem Lubińskim, prof. Andrzejem Sznajderem i dr. Markiem Szmelterem. Kadencja ta przypadała na początek okresu głębokich przemian systemowych i transformacji polityczno-ekonomicznej w Polsce. Równocześnie był to czas zainicjowania reformy programowej i organizacyjnej w SGH.
Zdaniem wielu pracowników i studentów Wydziału HZ prof. Teichmann była osobą z wielu względów szczególnie predestynowaną do piastowania stanowiska dziekana w tym burzliwym i trudnym okresie. Cechowały ją bowiem, z jednej strony, zdolności do negocjowania i prowadzenia dialogu z różnymi osobami i grupami, reprezentującymi odmienne opcje i poglądy, z drugiej – konsekwencja i zdecydowanie w realizacji przyjętych zadań. Potrzebna była do tego właśnie taka osoba jak ona – otwarta na nową rzeczywistość społeczno-polityczną, lecz równocześnie umiejąca w twórczy sposób bronić i promować bogaty dorobek Wydziału Handlu Zagranicznego.
Należy dodać, że był to okres niezwykle trudny przede wszystkim dlatego, że przyjęte wtedy przez naszą Uczelnię strategia działania i koncepcja reformy zakładały odejście od tradycyjnej struktury wydziałowej, co w praktyce oznaczało likwidację – uznawanego za elitarny – Wydziału Handlu Zagranicznego. W powstałej sytuacji trzeba było pilnie poszukiwać możliwości zachowania dziedzictwa i wzbogacania dorobku tego Wydziału w nowej rzeczywistości, jak też aktywnie włączać się w procesy reformatorskie, proponować odpowiednio zmienione formy działalności i wypracowywać skuteczne rozwiązania na przyszłość.
Działalność prof. Eufemii Teichmann, jako ostatniego dziekana Wydziału HZ, przyczyniła się w istotnym stopniu do utworzenia Kolegium Gospodarki Światowej, w którego skład weszła większość jednostek naukowo-badawczych dawnego Wydziału Handlu Zagranicznego i niektóre spoza tego Wydziału. Dzięki jej staraniom pracownicy byłego Wydziału HZ aktywnie włączyli się w zreformowany proces kształcenia studentów na naszej Uczelni, w tym zwłaszcza zaangażowali się w uruchamianie, w ramach Studium Dyplomowego SGH, kierunku Międzynarodowe stosunki gospodarcze i polityczne, zapewniającego w poważnej mierze wykorzystanie dziedzictwa tego Wydziału oraz kontynuację jego wieloletniego dorobku naukowego i edukacyjnego.
Będąc najpierw dziekanem Wydziału HZ, a następnie Kolegium Gospodarki Światowej, prof. Eufemia Teichmann aktywnie uczestniczyła w pracach Senatu SGH. Należy przy tym podkreślić, że cieszyła się ona dużym autorytetem wśród pracowników naukowych i administracyjnych Uczelni oraz w środowisku studenckim.
Pracownicy Wydziału HZ i Kolegium Gospodarki Światowej wysoko oceniali i oceniają jej ogromną aktywność na wielu polach. Szczególnie dużymi osiągnięciami mogła pochwalić się w zakresie ożywienia i rozwoju współpracy międzynarodowej oraz intensyfikacji kontaktów z administracją państwową, ze sferą biznesu i przedsiębiorstw. Ujawniła swój niezwykły talent, zwłaszcza w dziedzinie pozyskiwania środków finansowych oraz współpracowników i partnerów zewnętrznych.
Do ważnych osiągnięć prof. Teichmann – w okresie pełnienia przez nią funkcji dziekańskich – należy zaliczyć zainicjowanie cyklu ogólnopolskich konferencji TRANS, poświęconych najpierw polityce transportowej. Później jednak tematykę tych konferencji rozszerzono na kluczowe aspekty transformacji systemowej w integrującej się Europie. Przyczyniła się osobiście do rozwoju współpracy Wydziału i Kolegium z wybranymi uczelniami zagranicznymi (m.in. z uniwersytetem w Münster). Na podkreślenie zasługuje zainicjowanie przez nią współpracy naukowej z krajami bałtyckimi, w szczególności zaś z przedstawicielami społeczności polskiej na Litwie. Celowi temu służyły uruchomienie Programu Inicjatywa Akademicka Wschód (IAW), nastawionego na rozwijanie kontaktów z uczelniami Litwy, Łotwy i Estonii, oraz wspieranie aspiracji edukacyjnych Polaków mieszkających od pokoleń na Litwie.
Innym, ważnym polem aktywności prof. Eufemii Teichmann było włączenie przedstawicielek naszego Kolegium w zainicjowaną, przy czynnym jej współudziale, działalność Międzynarodowego Forum Kobiet.
Trzeba dodać, że Profesor pełniła przez pewien czas – pod nieobecność prof. Włodzimierza Januszkiewicza – obowiązki kierownika Zakładu Transportu Międzynarodowego w byłym Instytucie Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Handlu Zagranicznego. Zaangażowała się w tym czasie, w szczególny sposób, w organizowanie Forum Transportowego Warszawa – Münster (we współpracy z partnerami niemieckimi). Z tego okresu pochodzi praca zbiorowa pod jej redakcją pt. Szkice z polityki transportowej (SGH, Warszawa 1992). Była też współautorką książek zawierających referaty wygłaszane na wspominanych wcześniej konferencjach TRANS.
W latach 1996–2000 prof. Eufemia Teichmann była ambasadorem Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Litewskiej. W tym ważnym dla rozwoju obydwu krajów okresie (z racji przygotowań do członkostwa w NATO i Unii Europejskiej) działała bardzo aktywnie na rzecz ożywienia polsko-litewskich kontaktów: politycznych, gospodarczych, kulturalnych i naukowych. Przyczyniła się do zawarcia traktatów o współpracy między Polską a Litwą, nawiązania partnerstwa strategicznego oraz zapoczątkowania współpracy parlamentów obu krajów. Ważnym obszarem zainteresowań prof. Teichmann jako ambasadora były kwestie dwustronnej współpracy naukowej i edukacyjnej. W czasie jej kadencji udało się zainicjować i rozwinąć szerokie kontakty pomiędzy uczelniami polskimi i litewskimi. Szkoła Główna Handlowa należała w tym okresie do grona polskich uczelni szczególnie aktywnie uczestniczących w rozwoju współpracy naukowej i edukacyjnej z krajami bałtyckimi.
Istotną dziedziną działalności prof. Eufemii Teichmann, jako ambasadora naszego kraju, było też czynne wspieranie społeczności polskiej na Litwie. Wielu młodych przedstawicieli tej społeczności podejmowało lub kontynuowało kształcenie w polskich uczelniach, w tym również w SGH. Nie szczędziła wysiłków dla poprawy położenia społeczności polskiej i normalizacji stosunków pomiędzy tą społecznością a władzami Republiki Litewskiej oraz dla realizacji podstawowych postulatów polskiej diaspory. Jej staraniem udało się m.in. uruchomić i odrestaurować Muzeum Adama Mickiewicza w Wilnie.
W tym czasie kontynuowała działalność naukową, czego przejawem było wydanie w SGH pod jej redakcją – we współpracy z Tomaszem Dołęgowskim i Zbigniewem Matkowskim oraz przy udziale autorów z krajów bałtyckich – opracowania zbiorowego pt. Perspektywy współpracy gospodarczej z republikami bałtyckimi: Litwą, Łotwą i Estonią (SGH, Warszawa 1998).
Po zakończeniu misji dyplomatycznej w Wilnie prof. Eufemia Teichmann powróciła do pracy w Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły Głównej Handlowej. Objęła kierownictwo nowo utworzonego Zakładu Gospodarek Państw Bałtyckich w Instytucie Gospodarki Światowej, włączonego później do Zakładu Globalnych Współzaleźności Gospodarczych. Obok własnej działalności naukowo-badawczej i dydaktycznej zajęła się organizacją dorocznych konferencji naukowych, poświęconych problematyce rozwoju gospodarczego i współpracy międzynarodowej w powyższym regionie, oraz wydawaniem publikacji naukowych i książkowych, zawierających referaty wygłaszane na tych konferencjach. Najważniejsze z książek z tego cyklu, opublikowane pod kierunkiem naukowym prof. Eufemii Teichmann, to m.in: Nowe pogranicze Europy – Litwa, Łotwa, Estonia (SGH, Warszawa 2003); Szersza Europa i nowa polityka sąsiedztwa (SGH, Warszawa 2004); Rozszerzona Unia Europejska i jej wschodni sąsiedzi: Pierwsze doświadczenia współpracy (SGH, Warszawa 2005); Wschodnie pogranicze rozszerzonej Unii Europejskiej: Czynniki konkurencyjności (SGH, Warszawa 2006); Region Morza Bałtyckiego i Białoruś – czynniki konkurencyjności (SGH, Warszawa 2007); Bałtyckie i wschodnie pogranicze Unii Europejskiej – wybrane zagadnienia (SGH, Warszawa 2008).
W końcu listopada 2009 r. odbyła się kolejna konferencja naukowa, jaką zorganizował wspomniany Zakład kierowany przez prof. Teichmann. Temat tej konferencji brzmiał następująco: „Państwa regionu Morza Bałtyckiego i ich wschodni sąsiedzi wobec wyzwań globalnych i regionalnych”. Przedstawione referaty i dyskusja koncentrowały się na dwu podstawowych wyzwaniach, tj. na kwestii zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego krajom tego regionu oraz na analizie następstw globalnego kryzysu finansowego i recesji gospodarczej dla: krajów bałtyckich, Rosji, Białorusi i Ukrainy. Całość materiałów przygotowanych na tę konferencję została opublikowana w kolejnej książce, wydanej przez Oficynę Wydawniczą SGH (Warszawa 2010).
Chociaż przed kilku laty prof. Eufemia Teichmann przeszła na zasłużoną emeryturę, to nadal interesuje się działalnością zarówno Kolegium Gospodarki Światowej, którym kierowała, pełniąc funkcje pierwszego jego dziekan, jak też Instytutu Gospodarki Światowej, gdzie była zatrudniona.
Tomasz Dołęgowski
