Początki jej działalności naukowo-badawczej sięgają drugiej połowy lat osiemdziesiątych, kiedy w latach 1988–1989, po zakończeniu studiów magisterskich, brała udział w badaniach naukowych Instytutu Gospodarki Światowej (IGŚ) i Instytutu Gospodarki Krajów Rozwijających się. Wyniki tych badań opublikowała w trzech artykułach, dotyczących współpracy gospodarczej Polski z Indiami. W latach 1989–1994 łączyła pracę naukową z działalnością w praktyce gospodarczej, pracując w spółce EDMAR (najpierw jako kierownik Biura Handlu Zagranicznego, a następnie jako wiceprezes zarządu). Praca ta umożliwiła jej zapoznanie się z praktycznymi aspektami realizacji transakcji handlu zagranicznego oraz zrozumienie, w jaki sposób polityka handlowa państwa przekłada się na działalność przedsiębiorstwa. W roku 1994 Marzenna Anna Weresa podjęła pracę na stanowisku asystenta w Instytucie Gospodarki Światowej, działającym w Kolegium Gospodarki Światowej SGH. W efekcie prowadzonych tam badań naukowych opublikowała dwa kolejne artykuły i przygotowała rozprawę doktorską pt. Współpraca produkcyjna Indii z zagranicą i jej rola w procesie otwierania gospodarki. Ten etap jej rozwoju naukowego został zwieńczony w 1996 r. awansem na stanowisko adiunkta w Zakładzie Polsko-Niemieckich Stosunków Gospodarczych IGŚ. Podjęte przez nią nowe badania zaowocowały kilkoma opracowaniami na temat współpracy polskich i niemieckich przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem niemieckich inwestycji bezpośrednich w naszym kraju (np. Inwestycje niemieckie w Polsce a innowacyjność polskiej gospodarki, SGH, Warszawa 1997; Dynamizm innowacyjny Polski i Niemiec. Implikacje dla bilateralnej współpracy gospodarczej, SGH, Warszawa 1998). W tych opracowaniach ich autorka wskazywała na dwukierunkową relację między innowacyjnością a współpracą gospodarczą z zagranicą, co miało w tamtym okresie charakter pionierski, gdyż innowacyjność była wątkiem stosunkowo rzadko podejmowanym w polskim piśmiennictwie ekonomicznym.
W latach 1997–1998 Marzenna Anna Weresa uczestniczyła w dwóch międzynarodowych programach badawczych, koordynowanych przez GKI Economic Research Co. (Węgry): 1) FDI in CEFTA Countries, 2) Macroeconomic Performance and Capital Market Development in Transition Countries. Zdobyte w kraju i za granicą doświadczenia badawcze wykorzystywała w działalności eksperckiej na rzecz organów centralnej i regionalnej administracji państwowej oraz przedsiębiorstw. W tym okresie była mianowicie konsultantem Departamentu Ekonomicznego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Z tego względu, iż był to początkowy okres pełnego członkostwa Polski w Organizacji Współpracy i Rozwoju Gospodarczego (OECD), jej ekspertyzy dla MSZ dotyczyły wybranych aspektów tej problematyki. Ponadto – na zlecenie Włoskiego Instytutu Handlu Zagranicznego – przygotowała kilkanaście ekspertyz na potrzeby przedsiębiorstw, na temat bezpośrednich inwestycji zagranicznych.
W czasie swego pobytu naukowego w University College London w latach 1999–2000 Marzenna Anna Weresa kontynuowała badania dotyczące bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) i ich wpływu na gospodarki krajów przyjmujących. Realizacja programu badawczego Role of Foreign Direct Investment in Poland’s Economic Transition zaowocowała wydaniem monografii pt. Foreign Investment in a Transition Economy: The Polish Case (SSEES, University College London, 2000), której była redaktorem i współautorem. Najważniejszym jej osiągnięciem naukowym w tym okresie była wieloaspektowa ocena wpływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych na gospodarkę kraju przyjmującego, w szczególności analiza zarówno teoretycznych, jak i praktycznych aspektów powiązań inwestycji bezpośrednich z handlem zagranicznym. Zwieńczeniem całości prac badawczych, prowadzonych przez nią w latach 1995–2002, była rozprawa habilitacyjna zatytułowana Wpływ handlu zagranicznego i inwestycji bezpośrednich na innowacyjność polskiej gospodarki (SGH, Warszawa 2002). Monografia ta stała się podstawą uzyskania w 2003 r. stopnia doktora habilitowanego. Po awansie do grupy samodzielnych pracowników akademickich prof. Weresa koncentrowała się na badaniu innowacyjności i międzynarodowej współpracy gospodarczej, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarek Polski i Niemiec.
W latach 2003–2004 była głównym wykonawcą projektu finansowanego przez KBN – „Polska – Niemcy a rozszerzenie Unii Europejskiej”, w ramach którego przygotowała i opublikowała kilka opracowań. Przedstawiła w nich kompleksową ocenę rozmiarów dystansu technologicznego, istniejącego między „starymi” i „nowymi” krajami członkowskimi UE, oraz prognozę możliwości zmniejszenia tego dystansu dzięki procesom integracyjnym. Potwierdzają to m.in. dwa następujące jej artykuły: Skutki integracji z Unią Europejską dla przepływów inwestycji bezpośrednich oraz wiedzy technicznej na przykładzie powiązań bilateralnych Polski i Niemiec (SGH, Warszawa 2004) oraz Das Innovationspotential in Deutschland, Polen und mittel- und osteuropäischen Ländern (SGH, Warszawa 2006).
Ponadto prof. Marzenna Anna Weresa badała wybrane aspekty problematyki, które dotyczą szybkich zmian w polskiej gospodarce, związanych z przygotowaniami do członkostwa w Unii Europejskiej. Wyniki swych badań opublikowała w artykule zatytułowanym Can Foreign Direct Investment Help Poland Catch up with the EU?, który ukazał się w czasopiśmie „Communist and Post-Communist Studies” (2004, No. 37), znajdującym się w bazie „Journal Citation Report” (tzw. lista filadelfijska), a także w opracowaniu pt. Foreign Direct Investment and the Competitiveness of Polish Manufacturing, opublikowanym w pracy zbiorowej pod redakcją Martina Myanta, Terry’ego Coxa pt. Reinventing Poland. Economic and Political Transformation and Evolving National Identity (Routledge, London – New York 2008), notowanej w bazie Web of Science.
W ramach swej współpracy z partnerami zagranicznymi prof. Weresa uczestniczyła w realizacji wielu międzynarodowych projektów badawczych. W latach 2004–2005 brała udział w projektach dotyczących innowacyjności i sfery badawczo-rozwojowej (B+R). Były to: projekt finansowany ze środków NATO na temat R&D Priorities in Innovation Policy and Financing in Former Socialist Countries oraz projekt 6. Programu Ramowego UE – Decision Making Process of Public Research, koordynowany przez IKU Innovation Research Centre z Budapest University of Economics (Węgry).
Dzięki podjęciu wspomnianych badań prof. Marzenna Anna Weresa zainteresowała się stosunkowo nowym, systemowym podejściem do innowacyjności. Poza teoretycznymi rozważaniami dotyczącymi tej problematyki zajęła się ona również analizą porównawczą funkcjonowania narodowych systemów innowacji w państwach członkowskich Unii Europejskiej, rozwijając badania nad koncepcją narodowego systemu innowacji, mało wówczas znaną w polskim piśmiennictwie ekonomicznym. Wyniki tych analiz zawiera monografia wydana pod redakcją naukową prof. Marzenny Anny Weresy – we współpracy z prof. Walterem Leal Filho z Uniwersytetu w Hamburgu – pt. Economic and Technological Dimensions of National Innovation Systems (Peter Lang, Frankfurt – Bern – Bruxelles – New York – Oxford – Wien 2005).
Do osiągnięć badawczych prof. Weresy, w dziedzinie innowacyjności gospodarek narodowych, można także zaliczyć opracowanie przez nią nowego podejścia do oceny tego zagadnienia. Poległo ono na odróżnieniu zdolności do innowacji od pozycji innowacyjnej, jak też na zastosowaniu – po raz pierwszy w literaturze ekonomicznej – metody hierarchicznej analizy skupień do międzynarodowych porównań tych dwóch kategorii dla różnych krajów. Dowodzi tego m.in. opracowanie pt. The Determinants of Poland’s Innovative Capacity, opublikowane w książce pt. R&D Priorities in Innovation Policy and Financing in Former Socialist Countries, pod redakcją Waltera Leala Filho, Plamena Gramatikova (IOS Press, Amsterdam – Berlin – Oxford – Tokyo – Washington DC 2005). Kontynuacją i pogłębieniem powyższego tematu badawczego były prace prowadzone przez prof. Marzennę Annę Weresę w ramach kolejnych projektów, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. W latach 2006–2007 była ona kierownikiem i współwykonawcą projektu współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego na temat „Transfer wiedzy – analiza powiązań nauki z biznesem na Mazowszu dla potrzeb regionalnej strategii innowacji”, zakończonego publikacją monografii pt. Transfer wiedzy z nauki do biznesu – doświadczenia regionu Mazowsze (SGH, Warszawa 2007). Dalsze badania
nad kierunkami polityki badawczej i jej wpływem na innowacyjność prowadziła na szerszą skalę w projekcie – realizowanym w latach 2006–2009 na zlecenie Komisji Europejskiej – Analysing and Evaluating the Impact of Publicly Funded R&D on Innovation, koordynowanym przez Zentrum für Europäische Wirtschaftsforschung (ZEW, Mannheim, Niemcy). Zadania badawcze, polegające na ocenie finansowanych ze źródeł publicznych programów B+R i ich wpływu na innowacyjność, realizował kierowany przeze nią zespół naukowców: z Polski, Czech, ze Słowacji, z Estonii, Litwy i Łotwy.
Jako przedstawicielka Polski Marzenna Anna Weresa była (w latach 2007–2011) członkiem komitetu kierującego międzynarodowym projektem Science and Technology Research in a Knowledge-based Economy, którego wykonawcą była grupa ośrodków naukowych z kilkunastu państw europejskich w ramach akcji COST ACTION IS0604 pod nazwą European Cooperation in the Field of Scientific and Technical Research. Dopełnieniem tego przedsięwzięcia był projekt badawczy „Procesy tworzenia wiedzy, transferu osiągnięć naukowych i technologicznych do przemysłu oraz ich wpływ na rozwój gospodarczy”, finansowany na zasadach konkursowych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Badania te pozwoliły jej na opublikowanie kilku artykułów naukowych, a zwłaszcza opracowania pt. Intellectual Property Rights and Competitiveness: Evidence from Poland, zamieszczonego w „International Journal of Foresight and Innovation Policy” (2010, Vol. 6, No. 4, s. 233–247), jak też monografii pt. Procesy tworzenia wiedzy oraz transferu osiągnięć naukowych i technologicznych do biznesu (SGH, Warszawa 2012).
Ważnym osiągnięciem prof. Marzenny Anny Weresy było kierowanie (w latach 2006–2018) projektem badawczym, finansowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i realizowanym w ramach badań statutowych KGŚ. Jego rezultatem jest cyklicznie wydawana w języku polskim i angielskim monografia pt. Polska. Raport o konkurencyjności (Oficyna Wydawnicza SGH). Jest ona kontynuacją cyklu monografii o polskiej gospodarce pt. Poland. International Economic Report, realizowanego w KGŚ od 1986 r. Z inicjatywy prof. Weresy od 2006 r. rozszerzono zakres badań, koncentrując się na konkurencyjności polskiej gospodarki, a równolegle rozpoczęto organizowanie cyklicznej międzynarodowej konferencji naukowej pod nazwą Innovation and Competitiveness, na której są prezentowane wyniki wspomnianych badań. W roku 2009 prof. Marzenna Anna Weresa rozpoczęła realizację kilkuletniego międzynarodowego projektu finansowanego ze środków UE na temat Studies in the Area of European Competitiveness. W latach 2011–2012 była kierownikiem 16-osobowego zespołu realizującego projekt NCN „Kapitał ludzki i innowacyjność jako czynniki długookresowych przewag konkurencyjnych w handlu międzynarodowym. Wnioski dla Polski”. Jednym z rezultatów tych badań była praca zbiorowa pod jej redakcją pt. Innovation, Human Capital and Trade Competitiveness. How Are They Connected and Why Do They Matter?, wydana przez wydawnictwo Springer.
Do znaczących osiągnięć naukowych prof. Weresy trzeba zaliczyć monografię pt. Systemy innowacyjne we współczesnej gospodarce światowej (PWN, Warszawa 2012), w której – po raz pierwszy w piśmiennictwie ekonomicznym – została podjęta próba zintegrowania różnych koncepcji systemów innowacji funkcjonujących w gospodarce światowej. Równocześnie autorka tej publikacji dokonała oceny wzajemnych zależności i sprzężeń między narodowymi, regionalnymi, branżowymi i technologicznymi systemami innowacji. Opracowała także nową taksonomię różnych typów systemów innowacyjnych.
Profesor Marzenna Anna Weresa była i jest ekspertem w wielu instytucjach krajowych i zagranicznych, takich jak: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Urząd Miasta St. Warszawy, The Polish – U. S. Fulbright Commission, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, Narodowe Centrum Nauki, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Komisja Europejska. W szczególności, w latach 2012–2013, była członkiem międzynarodowej grupy niezależnych ekspertów I4G (High Level Economic Policy Expert Group Innovation for Growth), doradzających Dyrekcji Generalnej ds. Badań Naukowych i Innowacji Komisji Europejskiej w zakresie polityki innowacyjnej, a w latach 2013–2015 pracowała jako ekspert tej Komisji w ramach Research, Innovation and Science Policy Expert (RISE) High Level Group. W latach 2012–2014 kierowała pracami prowadzonymi przez zespół z SGH w projekcie Stimulating Learning for Idea-to-Market (SLIM), realizowanym w ramach unijnego programu Lifelong Learning Programme: Leonardo da Vinci Transfer of Innovation. Bogaty dorobek naukowy, dydaktyczny i organizacyjny prof. Marzenny Anny Weresy, po zdobyciu przez nią stopnia doktora habilitowanego, stanowił podstawę nadania jej w 2014 r. tytułu naukowego profesora nauk ekonomicznych.
Jako profesor zwyczajny kierowała ona w latach 2015–2018 prowadzonymi w SGH badaniami, objętymi projektem Investigating the Impact of the Innovation Union (I3U), w ramach programu „Horyzont 2020”. Od roku 2017 kieruje realizacją wyszehradzko-koreańskiego programu Korea-V4 Knowledge Sharing Program. Jednocześnie uczestniczy w projekcie badawczym, finansowanym przez Narodowe Centrum Rozwoju (OPUS11): „Dynamika i czynniki luki innowacyjnej między Polską a Chinami – wymiar międzynarodowy i regionalny”. Jest członkiem sieci Microeconomics of Competitiveness (MOC) Network, koordynowanej przez Harvard Business School, USA. W maju 2018 r. objęła przewodnictwo European MOC Chapter – europejskiego oddziału wzmiankowanej sieci. W latach 2017–2018, jako ekspert powołany przez Komisję Europejską w ramach działania Policy Support Facility, przewodniczyła zespołowi naukowców pracujących w programie Mutual Learning Exercise on Evaluation of Business R&D Grant Schemes. Ten instrument wsparcia polityki innowacyjnej ma na celu upowszechnianie najlepszych praktyk oraz opracowanie niezależnych ekspertyz i wytycznych, dotyczących tworzenia i wdrażania polityki innowacyjnej przez ekspertów na żądanie państw członkowskich UE i krajów stowarzyszonych. Służy on wspieraniu polityki opartej na dowodach (evidence-based policy). W tym samym okresie prof. Weresa została powołana przez Komisję Europejską do udziału w pracach eksperckiej grupy badawczej Economic and Societal Impact of Research and Innovation (ESIR). Przygotowywane przez tę grupę ekspertyzy dotyczyły wpływu działalności B+R i innowacji na rozwój gospodarczy i społeczny. W szczególności zadaniem grupy ESIR była analiza polityki prowadzonej na szczeblu całej UE na rzecz wspierania badań naukowych i innowacji po to, aby polityka ta była racjonalna w sensie ekonomicznym i przynosiła wartość dodaną dla państw członkowskich Unii Europejskiej.
Profesor Marzenna Anna Weresa jest także od wielu lat aktywnym dydaktykiem. Prowadzi wykłady po polsku i angielsku na różnych typach studiów z następujących przedmiotów: Ekonomia innowacji i zarządzanie innowacjami, Ekonomia międzynarodowa, Firmy wielonarodowe w gospodarce światowej, Mikroekonomia konkurencyjności, Systemy innowacyjne w gospodarce światowej, National Innovation Systems in the World Economy, Economics and Management of Innovations, Microeconomics of Competitiveness, Multinational Firms in the World Economy, Transnational Corporations. Do wartych odnotowania osiągnięć prof. Weresy należy nawiązanie współpracy naukowo-dydaktycznej między SGH i takimi uczelniami zagranicznymi, jak: Harvard Business School (USA), Lake Forest Graduate School of Management (USA) czy Manchester Metropolitan University (Wielka Brytania), jak również opracowanie autorskich programów nauczania na studiach realizowanych na różnych poziomach kształcenia (licencjackich, magisterskich, podyplomowych i doktoranckich). Do rozwoju własnej kadry KGŚ przyczyniła się także sprawowana przez nią opieka naukowa nad młodymi pracownikami akademickimi.
Jako dziekan Kolegium Gospodarki Światowej prof. Marzenna Anna Weresa, kontynuując dobre tradycje Wydziału Handlu Zagranicznego, odwołuje się do takich fundamentalnych wartości, jak: autonomiczność i doskonałość naukowo-badawcza, międzynarodowość działalności, interdyscyplinarność oraz kreatywność i profesjonalizm. Są one przewodnim motywem „Strategii działania KGŚ na lata 2017–2025”, która została opracowana z jej inicjatywy i przyjęta uchwałą Rady KGŚ w 2017 r. Jedną z metod wdrażania tej Strategii, mających na celu silniejszą integrację kadry akademickiej KGŚ, są ogólnokolegialne seminaria naukowe, które inspirują do inicjowania nowych tematów badawczych i do ściślejszej wzajemnej współpracy. Kontynuowane są także, organizowane co roku, wyjazdowe seminaria naukowe pracowników naszego Kolegium. Dzięki inicjatywie dziekan Marzenny Anny Weresy przy KGŚ została powołana Rada Konsultacyjna, do której należą interesariusze Kolegium, w tym przedstawiciele praktyki gospodarczej i członkowie Korporacji Handlu Zagranicznego. Jej zadaniem jest doradztwo, wspieranie badań i dydaktyki oraz pozyskiwania środków finansowych na realizację wspólnych przedsięwzięć. Podjęte zostały nowe inicjatywy – m.in. we współpracy z Korporacją HZ, a także z innymi interesariuszami Kolegium – w zakresie badań aplikacyjnych (ekspertyzy) i dydaktyki (m.in. powstał projekt Akademii Start up). Rozwijana jest współpraca z takimi zagranicznymi ośrodkami naukowymi, jak Northeastern Illinois University czy National Cancer Institute (USA), czego rezultatem są podejmowane przez pracowników KGŚ nowe tematy badawcze.
Podsumowując dotychczasowy dorobek naukowy, dydaktyczny i organizacyjny prof. Marzenny Anny Weresy, warto wymienić najważniejsze elementy tej charakterystyki:
- wieloaspektowość podejmowanej przez nią problematyki badawczej i wysoka jakość jej publikacji,
- międzynarodowy charakter dorobku naukowego, którego ważną częścią są publikacje i referaty wygłoszone na konferencjach międzynarodowych w języku angielskim,
- ścisłe powiązanie pracy naukowej z praktyką gospodarczą (włącznie ze współpracą z najwyższymi szczeblami kierowania, tj. z Komisją Europejską i administracją centralną naszego kraju),
- niebywała aktywność w zakresie prowadzenia krajowych i międzynarodowych projektów badawczych,
- duże zaangażowanie dydaktyczne na wszystkich poziomach studiów,
- wyróżniające się umiejętności organizatorskie, którymi wykazuje się jako wieloletni dyrektor Instytutu Gospodarki Światowej.
Całokształt dorobku sytuuje prof. Marzennę Annę Weresę w grupie wybitnych współczesnych specjalistów w dziedzinie nauk ekonomicznych, zwłaszcza w zakresie badań nad: innowacyjnością i konkurencyjnością gospodarki, polityką innowacyjną, międzynarodowym transferem technologii oraz problematyką bezpośrednich inwestycji zagranicznych.
